Dhagdheer

Waagii hore waxaa jiray jinni weyn oo dadka ka dhex jiray, waxayna ahayd naag leh dhago dhaadheer oo dhaafsiisan dadka caadiga ah. Dadka waxay ugu yeeri jireen Dhagdheer, maxaa yeelay dhagahaas dhaadheer waxay u saamaxayeen inay maqasho qof kasta oo fog, xitaa haddii uu hadalka ku qarsho. Waxaa la sheegaa in haddii carruur yar yar ku ciyaaraan bannaanka, xitaa hadduu qorraxdu dhacayo, Dhagdheer waxay maqashaa qosolkooda, ciyaartooda iyo qayladooda, markaasay sidii dabayl ku soo ordi jirtay. Carruur badan oo aan dhegaysan waalidkood ayaa la sheegay in mar qudha la waayay, waxaana la tuhunsanaa in ay iyada afka u galeen.

Markay habeenadu madoobaan, dadka tuulooyinka waxay isugu yimaadaan gudaha guryaha iyagoo albaabbada xidhaya, dabkuna dhexdiisa ka shidan yahay. Carruurta yar yar markay isku dayaan inay bannaanka u baxaan, hooyooyinkoodu way celin jireen, iyagoo leh: “Ha dhaqaaqin, Dhagdheer baa maqleysa!” Laakiin weli codkeeda iyo baydheeda xooggan waxaa la sheegay in mararka qaarkood ay dadka ku maqlaan meel aan la garanayn oo ku dhaw, iyadoo ku qaylinaysa sidii qof wax raadinaya.

Waxaa kale oo la sheegaa in Dhagdheer aysan ahayn keliya mid dadka cunta, balse ay jeceshahay inay si tartiib ah u qabsato carruurta, ka dibna ku rarto garbaheeda iyadoo leh qosol dhuuban oo dhagaha laga maqlayo, carruurtuna aysan awoodin inay qayliyaan. Meelaha buuraha iyo godadka ah ee la yaqaan, waxaa la yiraahdaa raadad dhiig iyo dhar carruureed ayaa laga helay, waana halka dadka qaar ku dhaartaan inay arkeen lugaha waaweyn ee Dhagdheer ku duulaysay habeen madow.

Sheekooyinka qaar waxay sheegaan in rag geesiyaal badan isku dayeen inay dilaan, laakiin markay gaareen, codkeeda dheer iyo dhagaha fog wax maqla ayaa ka hor yimid, waxayna ogaadeen in ay si fudud u garanayso meel ay joogaan. Ragga qaar dib uguma soo noqon, qaar kalena waxay ku soo laabteen dhaawacyo waaweyn, iyagoo leh: “Ma jiro qof awoodi kara inuu Dhagdheer dilo.”

Waxaa la sheegaa in ugu dambeyntii geesi dhiirran oo magaciisa la odhan jiray Wiil Waal uu guuleystay inuu dilo Dhagdheer. Markii dhulka uu ka nabdoonay dadkii waxay ku heeseen: “Dhagdheer dhimatoo dhulkii nabadee!” Heestii farxadda ahayd waxay ka dhacday tuulo kasta, carruurtiina mar kale waxay awood u yeesheen inay bannaanka ku ciyaaraan iyagoo aan ka baqin.

Habeen walba, marka dabaylaha qalalan ay qayliyaan oo riyaha iyo geeluhu aamusan yihiin, waxaa la yiraahdaa in dadka weli maqli jireen codkii Dhagdheer ee laga soo kici jiray buuraha fog: “Carruur… carruur… carruur…” Laakiin hadda waxay u ekaan jirtay uun qaylo fog oo soo noqnoqota, dhawaaq aan weligii soo dhowaan karin maadaama Dhagdheer dhimatay, dhulkiina uu nabdoonay.